ეიფელის კოშკი, პარიზი
ეიფელის კოშკი არის პარიზის ყველაზე ცნობადი ღირშესანიშნაობა და საფრანგეთის სიმბოლო, რომელსაც მისი შემქმნელის გუსტავ ეიფელის სახელი ეწოდა. თავად დიზაინერმა მას უბრალოდ უწოდა – 300 მეტრიანი კოშკი.
2006 წელს კოშკს 6,719,200 ადამიანი ეწვია, ხოლო მისი მთელი ისტორიის განმავლობაში – 250 მილიონზე მეტი ადამიანი, რაც კოშკს ყველაზე პოპულარულ ატრაქციად აქცევს მსოფლიოში. ეიფელის კოშკი აშენებული იყო დროიებით – 1889 წელს პარიზის მსოფლიო გამოფენის შესასვლელ თაღად. მის დანგრევას აშენებიდან 20 წლის შემდეგ აპირებდნენ. კოშკი გადაარჩინა მისმა შეცვლილმა “პროფესიამ”, მასზე დამაგრებული იყო რადიო ანტენები რადიოს შემოღების ხანაში.
თუ ვისაუბრებთ იმაზე, თუ სად მდებარეობს ეიფელის კოშკი კონკრეტულად, ის დგას შამპ-მარსზე, ჯენის ხიდთან, მდინარე სენის გასწვრივ.
კითხვა, თუ როგორ უნდა მიხვიდეთ ეიფელის კოშკთან, ასევე ძალიან მარტივია: თქვენ უნდა ფოკუსირდეთ პარიზის მეტროპოლიტენის მე -6 ხაზის ბირ-ჰაკიმის სადგურზე. კიდევ ერთი ვარიანტია მე-9 ხაზი ტროკადერო სადგური. ავტობუსის მარშრუტები ეიფელის კოშკამდე: 42, 69, 72, 82 და 87.
ეიფელის კოშკის სიმაღლე 324 მეტრია.
40 წელზე მეტი ხნის განმავლობაში, ეიფელის კოშკი იყო ყველაზე მაღალი შენობა მსოფლიოში, თითქმის 2-ჯერ უფრო მაღალი, ვიდრე იმდროინდელ მსოფლიოში ყველაზე მაღალი შენობები – ხეოფსის პირამიდა (137 მ), კიოლნის საკათედრო ტაძარი (156 მ).
მთელი თავისი ისტორიის განმავლობაში კოშკის ფერი არაერთხელ შეიცვალა – ყვითელიდან წითელ – ყავისფერამდე. ბოლო ათწლეულების განმავლობაში, ეიფელის კოშკი მუდმივად შეღებილია ყავისფერში – ოფიციალურად დაპატენტებული ფერი ბრინჯაოს ბუნებრივი ფერია.
პარიზში, ეიფელის კოშკი შეიქმნა სპეციალურად 1889 წლის მსოფლიო გამოფენისთვის, რომელიც ხელისუფლებამ მოაწყო საფრანგეთის რევოლუციის ასწლეულისათვის.
ცნობილმა ინჟინერმა გუსტავ ეიფელმა პარიზის ადმინისტრაციას წარუდგინა თავისი პროექტი 300 მეტრიანი რკინის კოშკისთვის. 1884 წლის 18 სექტემბერს გუსტავ ეიფელმა მიიღო თანამშრომლებთან ერთობლივი პატენტი პროექტისთვის და შემდგომში გამოისყიდა მათგან საავტორო უფლება.
1886 წლის 1 მაისს გაიხსნა არქიტექტურული და საინჟინრო პროექტების კონკურსი მომავალი მსოფლიო გამოფენისთვის, რომელშიც მონაწილეობა მიიღო 107 მსურველმა. ეიფელის პროექტი ოთხი გამარჯვებულიდან ერთ-ერთი გახდა.
1887 წლის იანვარში ეიფელს 25 წლის განმავლობაში მიეცა კოშკის პირადი სარგებლობის შესაძლებლობა.
მშენებლობის საბოლოო ბიუჯეტმა 7.8 მილიონი ფრანკი შეადგინა.
სამშენებლო სამუშაოები ორ წელზე მეტი ხნის განმავლობაში – 1887 წლის 28 იანვრიდან, 1889 წლის 31 მარტამდე – მიმდინარეობდა. დასაქმებული იყო 300-ზე მეტი მუშა.
კოშკზე პირველად ჰიდრავლიკური ტუმბოებოს ლიფტები იყო დამონტაჟებული. 1983 წლიდან მათი ექსპლუატაცია უზრუნველყოფილია ელექტროძრავით, ხოლო ჰიდრავლიკური ტუმბოები ინახება.
1983 წელს ეს ლიფტი, რომელიც ზამთარში ვერ იმუშავებდა, შეცვალა Otis ბრენდის ელექტრო ლიფტით. იგი ოთხი კაბინისაგან შედგებოდა და უშუალო კომუნიკაციას უზრუნველყოფდა ორ სართულს შორის. ეიფელის კოშკის მშენებლობას განსაკუთრებული ყურადღება უსაფრთხოების საკითხებს. ეს იყო ეიფელის ყველაზე დიდი საზრუნავი. სამშენებლო სამუშაოების დროს არც ერთი სიკვდილი არ მომხდარა, რაც ამ დროისათვის მნიშვნელოვანი მიღწევა იყო.
მშენებლობამ უდიდესი და დაუყოვნებელი წარმატება მიიღო. გამოფენის განმავლობაში, “რკინის ლედის” სანახავად 2 მილიონზე მეტი სტუმარი ეწვია. რამაც, წლის ბოლომდე, მშენებლობის ხარჯების სამ მეოთხედი დაფარა.
1906 წლიდან კოშკზე მუდმივად იყო განთავსებული რადიოსადგური. 1921 წელს მოხდა პირველი პირდაპირი გადაცემა ეიფელის კოშკიდან. მაუწყებლობა შესაძლებელი გახდა კოშკზე სპეციალური ანტენის დაყენებით.
1925 წელს, პირველი მცდელობები გაკეთდა სატელევიზიო სიგნალის კოშკიდან გადმოსაცემად. რეგულარული სატელევიზიო გადაცემების გადაცემა დაიწყო 1935 წელს.
1940 წელს ნაცისტური გერმანიის ოკუპაციის დროს ფრანგებმა დააზიანეს ეიფელის კოშკის ლიფტი ადოლფ ჰიტლერის მოსვლამდე, ასე რომ, ფიურერი არასოდეს ასულა მასზე.
1944 წლის აგვისტოში, ჰიტლერმა პარიზის სამხედრო გუბერნატორს გენერალ დიტრიხ ფონ კოლიცს უბრძანა კოშკის განადგურება სხვა ქალაქის ღირსშესანიშნაობებთან ერთად. მაგრამ საბედნიეროდ იგი არ დაემორჩილა ბრძანებას.
ეიფელისთან თავდაპირველი ხელშეკრულება იყო კოშკის დემონტაჟი მშენებლობის დასრულებიდან 20 წლის შემდეგ. როგორც მოგეხსენებათ, ეს არასოდეს განხორციელებულა და ასე გაგრძელდა ეიფელის კოშკის ისტორია.
პირველად, ეიფელის კოშკზე განათება ჩართეს 1889 წელს გახსნის დღეს. შემდეგ იგი შედგებოდა 10 ათასი ნათურისგან და ზედა ნაწილში დამონტაჟებული შუქურისგან, რომლის შუქი ლურჯ, თეთრ და წითელ ფერში- საფრანგეთის ეროვნული დროშის ფერებში. 1900 წელს რკინის ლედის კონსტრუქციებზე გამოჩნდა ელექტრო ნათურები.
2003 წლის ზაფხულში კოშკი “ჩაცმული” იყო ახალი განათებით. რამდენიმე თვის განმავლობაში, ოცდაათი კაცისაგან შემდგარმა მთასვლელთა გუნდმა კოშკის სტრუქტურას 40 კილომეტრი მავთულით შემოუარა და დაამონტაჟა 20 ათასი ნათურა, რომელიც დამზადებულია ერთ-ერთი ფრანგული კომპანიის მიერ სპეციალური დაკვეთით. ახალი განათება ღირებულება 4,6 მილიონი ევრო იყო.
ეიფელის კოშკი შედგება ოთხი დონისგან: ქვედა, პირველი სართული (57 მეტრი), მე -2 სართული (115 მეტრი) და მე -3 სართული (276 მეტრი). თითოეული მათგანს საკუთარი თავისებურება გააჩნია.
კოშკზე საერთო ჯამში, მდებარეობს ორი შესანიშნავი რესტორანი, ბარი და რამდენიმე ბუფეტი.
რესტორანი 58 Tour Eiffel, იგი არც თუ ისე დიდი ხნის წინ გაიხსნა ეიფელის კოშკის 1-ე დონეზე, თავის სტუმრებს სთავაზობს როგორც მსუბუქ სადილებს, ასევე კლასიკურ სადილებს, რომელთა მიღებაც შესაძლებელია მყუდრო და მეგობრულ გარემოში, 57 მეტრ სიმაღლეზე.
კოშკის მე -2 სართულზე მდებარე რესტორანი, მას ცნობილი მწერლის სახელი ჰქვია. ეს რესტორანი თანამედროვე და დახვეწილი ფრანგული სამზარეულოს შესანიშნავი მაგალითია.
შამპანური ბარი მდებარეობს ეიფელის კოშკის თავზე და აქ რათქმაუნდა შეგიძლიათ მიირთვათ ცქრიალა ღვინო. თითო ჭიქა 10-15 ევრომდე ღირს.
ბილეთების ოფისები მდებარეობს კოშკის ყველაზე დაბალ დონეზე. ზედა სართულებისათვის ბილეთის ღირებულებაა 13.40 ევრო, მე -2 სართულისათვის – 8.20 ევრო. გარდა ამისა, ეიფელის კოშკის ბილეთების შეძენა ონლაინ შეგიძლიათ.